Een aantal jaren geleden werd, bij ons oude huis, Sint-Maarten gevierd. Met een grote groep kinderen gingen we met lantaarntjes langs de deuren. De kinderen verzamelden een grote hoeveelheid snoep en waren hier dolgelukkig mee. Het snoep ging bij ons thuis in de grote snoeppot en af en toe mochten ze er iets uit kiezen. Daar kregen we soms commentaar op van de kinderen: andere kindjes mochten het gewoon op hun kamer bewaren en zelf kiezen wanneer ze het opaten. Tja… Het deed me soms wel afvragen wat de bedoeling nu is van dit feest. Is net nu Sint-Maarten of het snoepfestijn?
Lees ook: Boeken Sint Maarten
Inhoudsopgave
Bedelfeest
Sinds we hier wonen, en Yuren en Lenthe op de Vrije School zitten, ben ik meer gaan begrijpen van de achtergrond van Sint-Maarten. Ik schreef er al eerder een blogje over, met tips hoe je thuis aandacht kunt besteden aan dit feest. Sint-Maarten is eigenlijk een bedelfeest. Bedelfeesten waren vroeger nodig voor de armen om de moeilijke wintermaanden door te komen. Op de Vrije School wordt het verhaal voorgelezen over de ridder Sint-Maarten, die de helft van zijn mantel schenkt aan een bedelaar. Het thema dat hierin verborgen zit is het schenken en ontvangen.
Langs de deuren
Op de Vrije School verzamelen we in de week voorafgaand aan het Sint-Maarten feest mandarijnen, gedroogde vijgen, dadels, gedroogde pruimen, abrikozen, noten en rozijntjes. Deze komen in een mooie mand te liggen die in de klas staat. De kinderen hollen knollen uit, bijvoorbeeld een knolselderij, koolrabi, wortel of pastinaak. Dit gebeurt met een meloenbolletjesschep en appelboor. Daarna worden de knollen versierd met een guts en mesje. Op de avond zelf gaan de kinderen met zelfgemaakte lichtjes de deuren langs. De mensen hebben allemaal gedroogd fruit, mandarijntjes en noten liggen die in de mand erbij gaan. Onderweg staan mensen met vuurkorven en warme chocolademelk. In de lucht hangt een geur van kou, vuur en warmte. De kinderen zingen Sint-Maarten liedjes.
Sfeer
Deze sfeer is zò anders dan hoe ik het tot nu toe gewend was. Zo warm, zo magisch. Na afloop hebben de kinderen een handvol gezonde lekkernijen, die we thuis bewaren in een pot. Als ze trek hebben, mogen ze hier iets uit kiezen. Zoveel gezonder dan al dat snoepgoed.
Sint-Maarten of het snoepfestijn?
Op social media zie ik ieder jaar weer foto’s voorbij komen van grote hoeveelheden chocoladerepen en snoep vol kleurstoffen en suiker. In sommige gevallen zie je kinderen rennen met kant- en klare lampionnen in de vorm van Cars of K3. (Dit chargeer ik uiteraard, maar het gebeurt.) De commercie speelt er handig op in, want ook de folders staan vol met speciaal Sint-Maarten snoep. Ineens komt het keihard bij mij binnen: wat zonde! Waar is de mooie gedachten over geven en delen? Kennen deze kinderen het verhaal achter Sint-Maarten? Kennen ze het plezier van het zelf uithollen van de knollen, gezellig aan de eettafel thuis, met de kaarsjes aan onder het genot van een kopje warme chocolademelk? Weten ze überhaupt wat gedroogd fruit is, hoe gezond en lekker noten zijn en dadels?
De deur staat open…
Ik heb geen snoep voor kinderen in huis met Sint-Maarten. De deur staat echter wel open voor kinderen die de deuren langs gaan. Ik heb noten in huis, mandarijnen en gedroogd fruit. Ik luister naar de liedjes en ik zal ze met alle warmte ontvangen. Maar hier krijgen ze geen marsen, twixen, fruitella’s en andere rotzooi. Sint Maarten is voor mij geen snoepfestijn. Ik ben heel benieuwd of er kinderen aan de deur komen…
Wat vind jij van dit feest zoals het tegenwoordig wordt gevierd en de grote hoeveelheid snoep die ze daarbij verzamelen?
Ik vind je stukje over te dikke kinderen met een gekochte Cars lampion wel een tikkeltje zuur en veroordelend. Niet iedereen gaat naar de Vrije School en niet iedereen loopt met een zelf uitgeholde knol rond. Sint Maarten staat voor mij gelijk aan gezelligheid en saamhorigheid en ik hoop dat dat voor iedereen zo is en blijft, of ze nu wel of niet met een zelf uitgeholde knol langs de deuren gaan om liedjes te zingen.
Ik had dat stukje een beetje gechargeerd, maar goed, dat kwam blijkbaar verkeerd over bij wat mensen dus heb het aangepast. En eens dat niet iedereen naar de vrije school gaat, dat hoeft uiteraard ook helemaal niet. Waar het mij om gaat, is dat ik òòk zag dat kinderen soms de deuren langs renden om zoveel mogelijk dikmakende en suikerhoudend snoepgoed en chocola te verzamelen (en ja, daar zaten ook te dikke kinderen bij). De hele Sint-Maarten gedachte was daarbij ver te zoeken en ineens stuitte dat me enorm tegen de borst. Het is dus niet zo zwart wit als sommige mensen dit stuk opvatten, er zitten een heleboel tussenvormen bij.