Een van de leukste dingen om te doen in de herfst is toch wel op vliegenzwammen jacht gaan. Maar waar vind je vliegenzwammen? Dat kan nog knap lastig zijn. De allerbeste tip is: onthoud waar je ze zag of waar anderen ze zagen, want op die plek vind je ze volgend jaar waarschijnlijk weer. Verder is het belangrijk om op tijd te gaan. Ga je te vroeg, dan zie je alleen de witte bolletjes (deze barsten open en dan pas komt de rode kleur tevoorschijn), ga je te vroeg, dan zijn ze verkleurd of kapot. In deze blog ga ik je alles vertellen over de vliegenzwam en hoe je deze het beste kunt vinden. Vliegenzwammen zoeken moet namelijk zeker op je herfstbucketlist staan!
Lees ook: de leukste boshuisje in Nederland en België
Inhoudsopgave
Op vliegenzwammen jacht!
Ik maak het altijd een beetje spannend thuis voor we op vliegenzwammenjacht gaan. Zeker met kleine kinderen is het leuk om vooraf een boek voor te lezen en het welbekende liedje “op een grote paddenstoel” te zingen. Onze Fee is daar nog wel voor te porren, de pubers iets minder, maar ze wilden uiteindelijk toch wel mee. Zij houden er dan weer van om mooie foto’s te maken. Zo kun je het voor iedereen leuk maken. Het is trouwens handig goed te noteren waar je de vliegenzwam tegenkwam, want dit kun je dan doorgeven via de website van de Nederlandse Mycologische Vereniging. Zij willen graag weten waar vliegenzwammen voorkomen.
Bij welke bomen komt de vliegenzwam het meeste voor?
Misschien wist je het al, maar vliegenzwammen komen bij sommige bomen meer voor dan andere. Het vaakst worden ze gevonden in de buurt van een Beuk, Zomereik of Berk en regelmatig ook in de omgeving van een Grove Den of een Fijnspar. Ik heb ze inderdaad al een aantal keren in de vuurt van een Den of een Spar gevonden, maar ook een aantal keren vlakbij een beuk of een eik. Het loont in elk geval de moeite om bij deze bomen extra op te letten in de maand oktober. Dat ze vaak bij deze bomen voorkomen is vanwege de schimmeldraden onder de grond. De schimmeldraden groeien om de haarvaten van de wortels van de boom heen. De boom en de paddenstoel kunnen niet zonder elkaar, als het ware. Ze hebben elkaar nodig.
In een groepje of alleen
Vaak groeien vliegenzwammen in een groepje bij elkaar. Of je ziet langs een bospad op meerdere plekken de vliegenzwam staan. Je kunt ze trouwens al vanaf juli spotten, maar ik vind ze meestal echt pas in de herfst. De plekken waar ik ze altijd tegenkom zie ik ze vaak begin tot half oktober. Dan zijn ze op z’n mooist. Zowel te vroeg al te laat is het niet handig om ze tegen te komen, want of ze zijn nog niet rood, of ze zijn niet meer mooi. Dat let best wel nauw.
Stadia van de vliegenzwam
Misschien ben je de vliegenzwam best wel eens tegengekomen toen je alleen nog het witte bolletje zag. Zo beginnen ze namelijk. Het is dan net een soort ei. Dit barst later open en dan komt de rode kleur tevoorschijn. De witte stipjes zijn eigenlijk de overblijfselen van het ei. Als je dus door het bos loopt en je ziet de witte bolletjes, dan ben je eigenlijk net een week te vroeg. Ga je een week later weer kijken, dan zul je zien dat het opeens rode bolletjes zijn geworden. Ga je nog een week later kijken, dan zijn de rode bolletjes opeens platte hoeden geworden met minder duidelijke witte stipjes. En kom je nog later, dan zijn ze vaak niet meer mooi. De rode hoed is kapot. Deze is namelijk best wel kwetsbaar. Door zonlicht verkleurd het rood, door regen gaat de hoed kapot en ook dieren willen er wel eens aan knagen. Daardoor breken er ook stukken af of komen er scheuren in. Tot slot lopen honden ze ook wel eens kapot.
Is de vliegenzwam giftig?
Jazeker, de vliegenzwam is giftig. Je moet hem absoluut niet eten, al schijnt hij minder giftig te zijn dan ik altijd dacht. Het blijkt namelijk dat je er niet aan dood gaat, maar je kunt wel ziek worden. Er zijn soorten die lijken op de vliegenzwam, zoals de groene knolameliet, die is wel heel dodelijk! Je kunt ze dus, het beste gewoon lekker laten staan en alleen mooi op de foto zetten. Geen risico nemen! Ook oppassen met honden, want zij knagen er soms aan en voor honden zijn ze gevaarlijk.
Waar vind je de vliegenzwam?
Ieder jaar opnieuw wil ik het bos in om op vliegenzwamjacht te gaan. Ik heb inmiddels een aantal plekken waar ik ze elk jaar weer vind en ik vind het een sport om te gaan als ze op hun mooist zijn, zodat ik ze goed kan fotograferen. Ik ga zelf meestal naar Clingendael in Den Haag, ze staan meestal net boven landgoed Clingendael, een groot huis middenin het park. Als je daar door de bospaden langs de dijk loopt zo begin of half oktober, zie je er en heleboel staan. In allerlei vormen en maten.
Hoe zet je een vliegenzwam het beste op de foto?
Hoe je een vliegenzwam het mooist op de foto zet is natuurlijk persoonlijk. Wil je juist de hoed goed in beeld brengen, dan fotografeer je van bovenaf. Kies je voor details zoals de onderkant of de stippen, dan kan een macrolens handig zijn. Ga je plat op je buik liggen, dan krijg je een originele hoek. Een groepje bij elkaar lukt dan weer beter met een groothoeklens en wil je mooie scherpte diepte dan kun je een zoomlens meenemen en juist van wat verderaf een foto maken. Let altijd op de achtergrond en het ligt. Probeer verschillende kanten uit, meestal is er vanaf één kant het mooiste ligt. In het bos kun je de hele dag goede foto’s maken, doordat de bomen het licht filteren, maar als je vroeg in de ochtend of het uurtje voor zonsondergang komt heb je meestal echt mooi zacht licht.
Leuk om te doen: kweek je eigen eetbare paddestoelen
Op paddenstoelensafari
Wist je trouwens dat je met Natuurmonumenten op paddenstoelensafari kan? Zij organiseren allerlei activiteiten voor jong en oud. Soms noemen ze het gewoon een paddenstoelenwandeling, maar ook wel eens paddenstoelensafari of vliegenzwammenjacht. Meestal ga je dan met een boswachter mee die precies weet waar je ze kunt vinden en je er ook nog eens een heleboel over verteld. Leerzaam! Via de website van Natuurmonumenten kun je alle activiteiten in de herfst en herfstvakantie vinden. Zo kun jij ook op vliegenzwammen jacht!
Leuk om te lezen: Paddenstoelengeluk
