Knutselen met kinderen, wat is het belang daarvan en hoe pak je het aan? Pinterest staat vol met de meest geweldige knutseltips voor kinderen. Dat is handig. Bij ieder thema kun je wel een leuk idee vinden om samen met je kind te maken. Of het nu sinterklaas is, kerst, Pasen, winter, lente, herfst of zomer, bij ieder onderwerp staan online honderden knutseltips. Vanuit mijn achtergrond als leerkracht in het basisonderwijs, heb ik een visie op dat soort knutsels, die ik in deze blog met jullie ga delen. Wie weet ga je er hierna anders naar kijken of anders mee om?
Lees ook: Recepten voor zoutdeeg en brooddeeg
Inhoudsopgave
Knutselen met kinderen
Er zijn ouders die heel veel met kinderen knutselen. Dat is natuurlijk alleen maar goed, laat ik dat voorop stellen. Naast dat het gezellig is om samen aan de tafel creatief bezig te zijn, leren kinderen een heleboel van het knutselen samen met een ouder. Wat leren kinderen dan van knutselen en creatief bezig zijn? Ze leren vooral materialen ontdekken. Zoeken naar oplossingen, creatief denken. Een kind leert keuzes te maken, hulp te vragen, alleen of samen met de ouder na te denken over het oplossen van een probleem dat je tijdens het knutselen tegen komt. Uitproberen, kijken of iets lukt of niet, opnieuw proberen, succes ervaren. Als een knutselwerkje af is geeft dat veel voldoening. Niet voor niets komen kinderen hun tekening of knutselwerk altijd laten zien. Vaak roepen ze je zelfs al tijdens het proces: “Kijk eens mama, wat ik aan het maken ben!”
Niet iedere ouder is creatief…
“Maar ik ben helemaal niet creatief of handig!” roepen ouders soms als ze gaan knutselen met kinderen. Ze zien de fantastische knutselvoorbeelden op Pinterest en de moed zinkt ze al in de schoenen. Dat is precies waar ik het vandaag over wil hebben. Deze ouders gaan heel blij worden van wat ik in de volgende alinea ga vertellen. Ben jij juist een ouder die heel Pinterest leeg plukt en de meest toffe dingen samen met je kind maakt? Lees toch even verder, want ik ga je wat stof tot nadenken geven…
Mijn visie op voorgekauwde knutselwerkjes
Vooraf wil ik aangeven dat ik met mijn visie niet bedoel dat je nu geen leuke knutseltips meer van Pinterest of uit een blog mag halen hoor. Ik doe dit zelf ook af en toe. De kinderen vinden het leuk en ook daar leren ze van. Het blijven alleen wel voorgekauwde knutselwerkjes. Laatst was ik op een school waar een klas voor de herfst eekhoorntjes had gemaakt. Hartstikke leuk hoor, maar elk kind had exact hetzelfde eekhoorntje gemaakt. Er was misschien een oogje net even iets anders geknipt of een ander kleurtje bruin gebruikt, maar in basis stonden er 30 identieke eekhoorntjes in de vensterbank. Ieder kind had hetzelfde stappenplan van de juf gevolgd en tadaaa!
Minder creativiteit
Al die voorgekauwde knutselwerkjes geven maar heel weinig creativiteit en veel minder leermomenten dan je zou willen. Bovendien, wat zou er gebeuren met het kind dat het wèl net een beetje anders maakt? Die ziet 29 eekhoorntjes staan die op elkaar lijken, en dat van hem of haar is anders. Dan heb je het waarschijnlijk niet goed gedaan? Onzin natuurlijk, maar dat is wel het effect dat het op dat kind kan hebben. Kinderen willen vaak dat iets precies op het voorbeeld lijkt, dat zijn ze zo gewend van jongs af aan. Naar mijn idee kan dat heel anders!
Hoe dan wel?
Naar mijn idee zou het af en toe ook heel anders kunnen en moeten. Stel, je gaat knutselen over het thema winter. Je kiest zelf uit dat je een ijsbeer met je kind wil maken. Dan kun je op Pinterest zoeken naar “ijsbeer”, een leuke uitkiezen, de juiste materialen erbij zoeken of kopen en je gaat de ijsbeer met je kind namaken. Een andere manier, die mijn voorkeur heeft is het volgende. Je zoekt een boek over een ijsbeer bij de bibliotheek of je koopt een boek via bol.com. Ook kun je plaatjes en informatie over ijsberen opzoeken op internet en je kind hierbij betrekken. Zo breng je een kind vast in de stemming en je kunt samen kijken hoe zo’n ijsbeer er nu eigenlijk uit ziet. Hoeveel poten heeft hij? Hoe ziet zijn vacht er uit? En zijn ogen? Zijn poten? Z’n tanden? Bij de foto hieronder kun je zien hoe ik met mijn dochter een egeltje ging knutselen. We hebben eerst foto’s van een egeltje op internet gezocht en zijn toen aan de slag gegaan.
Materialen op tafel
Daarna leg je heel veel materialen op tafel. Wol, stof, papier, verf, kleurtjes, ijsstokjes, kartonnen doosjes, wc rolletjes, noem maar op. Geef het kind de opdracht om een ijsbeer te knutselen en laat het verder helemaal vrij hoe deze er uit mag komen te zien. Blijf erbij zitten, help een kind op gang als het niet weet hoe of waar het moet beginnen. Stimuleer een kind om materialen uit te proberen. Als iets niet lukt, is dat niet erg. Dan is dat materiaal misschien niet geschikt en leg je het weer weg. Pak iets anders en probeer het opnieuw. Als je dit met meerdere kinderen tegelijk doet, zul je zien dat er soms totaal verschillende ijsberen gemaakt worden tijdens het knutselen. Maar je ziet ook dat kinderen elkaar nadoen. Dat is helemaal niet erg! Zo leren ze van elkaar. Ze laten zich door de ander inspireren, helpen elkaar, bekijken oplossingen van elkaar en kopiëren die. Na afloop kun je alle knutselwerkjes op tafel zetten en samen bekijken.
Basislijst knutselmaterialen
Er zijn bij actie-winkels natuurlijk allerlei goedkope knutselmaterialen verkrijgbaar
- gekleurd papier
- goede sterke lijm en een pritstift
- een schaar die echt knipt, geen plastic kinderschaar
- verf met mooi pigment
- fijne kleurpotloden
- wit papier
- een goede puntenslijper
- kwasten
- zijdevloei papier
- wol
- vilt of andere stofjes, kan ook van oude kleding zijn
- ijsstokjes
- oude verpakkingen, wc rollen, doppen, etc
- grote stompe naalden
Schilderplank of tafelzeil
Het is fijn als kinderen weten hoe ze veilig kunnen knutselen. Wij hebben bijvoorbeeld schilderplankjes voor ieder kind. Daar kunnen ze op verven, lijmen en tekenen. Het voordeel ten opzichte van tafelzeil, is dat zo’n plankje hard en recht is, waardoor tekenen er goed op kan. In zeil zitten soms bobbeltjes waar kinderen gefrustreerd van raken als kleuren daardoor minder makkelijk lukt. Zorg voor vaste plekken voor het knutselmateriaal. Bewaar het bijvoorbeeld in afsluitbare bakken per materiaal, zodat kinderen het eenvoudig kunnen opruimen en opbergen. Leer ze zuinig om te gaan met materiaal, soms kun je iets nog hergebruiken.
Conclusie
Mag je nu helemaal geen voorgekauwde knutselwerkjes meer maken met je kind? Uiteraard wel, knutselen is heel leuk en gezellig en zelfs kant-en-klare knutsels zijn prima. Toch is het ook goed om af en toe de methode die ik hierboven heb uitgelegd te gebruiken, want daar leren ze gewoon extra van.
